De ziekte van Alzheimer kan meer leed veroorzaken voor de familie en vrienden dan voor de patiënt. Ze uit zich in geheugen- en oriëntatieproblemen, maar ook in plotse stemmingswisselingen.
In België lijden 200.000 mensen aan dementie, waarvan 140.000 aan de ziekte van Alzheimer. De ziekte van Alzheimer treft 10% van de Belgen ouder dan 65 jaar (26% van de 85-plussers en 35% van de 90-plussers).
Deze neurodegeneratieve ziekte vernietigt geleidelijk bepaalde hersencellen, wat eerst tot geheugenverlies leidt.
Na verloop van tijd kunnen dan andere symptomen optreden: problemen met de oriëntatie, zelfs als de omgeving vertrouwd is, communicatieproblemen en taalstoornissen, moeilijkheden met het uitvoeren van bepaalde taken die leiden tot afhankelijkheid van alle handelingen in het dagelijks leven. Maar ook een verandering van persoonlijkheid en plotselinge stemmingswisselingen.
Geïdentificeerde risicofactoren
Hoewel het onderzoek vordert, zijn de precieze oorzaken van deze ziekte nog niet bekend. Toch zijn er verschillende risicofactoren geïdentificeerd. Leeftijd is de belangrijkste factor (de ziekte verschijnt zelden vóór de leeftijd van 65 jaar), maar ook hoofdtrauma of herhaaldelijk microtrauma (bijvoorbeeld bij rugbyspelers of boksers). Ook een slechte levensstijl, met name een te zittend leven, kan de progressie van de ziekte versnellen.
Manieren om de ziekte te beteugelen
Tegenwoordig is de ziekte van Alzheimer nog steeds ongeneeslijk. Behandelingen met geneesmiddelen (te vergoeden met toestemming van de medisch adviseur van het ziekenfonds) helpen echter om het verloop ervan te vertragen. Ook een levensstijl gebaseerd op regelmatige lichaamsbeweging en een evenwichtige voeding heeft beschermende effecten. Een actief sociaal leven met stimulerende vrijetijdsactiviteiten en de steun van naasten houdt de hersenen ook actief en kan het begin van de symptomen vertragen of afremmen.
Passende zorg
70% van de mensen met de diagnose Alzheimer woont thuis en wordt daarom meestal verzorgd door hun familieleden. Voor patiënten is het belangrijk om routines en een geruststellende leefomgeving te behouden. Daarom zijn behoud van autonomie en thuis blijven wonen twee belangrijke elementen.
Mensen helpen om thuis te blijven wonen
De zorg voor iemand met de ziekte van Alzheimer thuis wordt verleend door een multidisciplinair team: neuroloog, geriater, maatschappelijk werker, verpleegkundige, huisarts, fysiotherapeut, gezinsassistent, psycholoog, enz. Al deze professionals kunnen ingrijpen en de patiënten en hun familieleden concreet helpen bij hun dagelijkse activiteiten (lichaamsbeweging, maaltijden, hulp bij het opstaan en wassen, enz.)
De tussenkomst van een ergotherapeut is ook zeer nuttig om de patiënt in staat te stellen in alle veiligheid thuis te blijven. Maar ook om de verhuizing naar een verpleeghuis voor te bereiden zodra de patiënt niet meer zonder toezicht kan blijven. De ergotherapeut stelt concrete veranderingen in de inrichting van de woning voor om ongelukken te beperken, zoals het verwijderen van kapotte spullen en het verwijderen van sleutels van deuren om te voorkomen dat de patiënt zich opsluit. Ze geven ook advies aan familieleden over hoe ze het dagelijks leven gemakkelijker kunnen maken.
De onmisbare steun van mantelzorgers
Mantelzorgers (meestal familieleden van de patiënt) zijn een onmisbare schakel in de thuiszorg. Zij steken veel tijd en energie in deze taak en organiseren ook de verschillende ondersteunende diensten.
Mantelzorgers kunnen een specifiek statuut krijgen dat hen voordelen en diensten biedt die hen in staat stellen zich te ontspannen en in hun behoeften te voorzien.
Herstelcentra
Herstelcentra bieden een tijdelijk verblijf dat is aangepast aan de individuele behoeften. Deze voorzieningen stellen u, als patiënt of familielid van een patiënt, in staat te profiteren van momenten van respijt uit het dagelijkse leven met de ziekte.
Alzheimer België
De VZW Alzheimer België heeft projecten opgezet voor ondersteuning thuis.
Zij speelt ook een rol in de bewustmaking van het grote publiek en helpt gezinnen en familieleden om de ziekte beter te begrijpen en hun vaardigheden te ontwikkelen via gratis opleidingen.
Meer info: https://aalz.be, https://alzheimer.be
